Abp Polak jest członkiem Rady Stałej Konferencji Episkopatu Polski oraz członkiem Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Migrantów i Podróżujących, a także m.in. członkiem Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu RP i KEP oraz przewodniczącym Zespołu KEP ds. Kontaktów z Rosyjskim Kościołem Prawosławnym.

Urodził się 19 grudnia 1964 r. w Inowrocławiu. Święcenia kapłańskie przyjął 13 maja 1989 roku w katedrze gnieźnieńskiej z rąk kard. Józefa Glempa. 8 kwietnia 2003 roku Jan Paweł II mianował go biskupem pomocniczym archidiecezji gnieźnieńskiej. Sakrę biskupią przyjął 4 maja 2003 roku w bazylice prymasowskiej w Gnieźnie z rąk ówczesnego metropolity gnieźnieńskiego abp. Henryka Muszyńskiego. Jako swoje zawołanie biskupie wybrał słowa "Dominum confiteri Iesum" ("Jezus jest Panem"). Od października 2011 roku pełni funkcję sekretarza generalnego KEP.

Jako sekretarz generalny KEP wiele wysiłku poświęcał budowaniu dobrych zewnętrznych relacji Kościoła ze światem polityki oraz mediów. Uczestniczył w pracach Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu oraz w pracy Zespołu Roboczego Kościelnej Komisji Konkordatowej ds. Realizacji 22 art. Konkordatu, którego celem są negocjacje z rządem na temat zastąpienia Funduszu Kościelnego dobrowolnym odpisem podatkowym.

Abp Polak był mocno zaangażowany w przygotowanie i opracowanie wytycznych KEP dotyczące postępowania kościelnego w przypadku oskarżeń duchownych o czyny pedofilii. 27 września 2013 r. podczas głośnej konferencji prasowej abp Polak podkreślił, że "każda ofiara pedofilii domaga się ze strony Kościoła nie tylko przeproszenia, ale podjęcia głębokiej refleksji w relacji do tej ofiary". Wyznał także, że "przypadki pedofilii wśród duchownych są dla Kościoła sytuacją niezwykle bolesną i trudną".

Decyzję o nominacji na prymasa i abp gnieźnieńskiego podjął papież. Wcześniej nad kandydaturami zastanawiali się wspólnie biskupi. Ich pomysły zebrał i opiniował, a potem wysyłał do Watykaniu legat papieski w Polsce. Zaproponował trzech kandydatów.

Zgodnie z obecnymi przepisami Kodeksu Prawa Kanonicznego, kandydat do biskupstwa powinien odznaczać się niezachwianą wiarą, dobrymi obyczajami, pobożnością, gorliwością duszpasterską, mądrością, roztropnością, cnotami ludzkimi i innymi przymiotami, które czyniłyby go odpowiednim do sprawowania danego urzędu; cieszyć się dobrą opinią; mieć przynajmniej trzydzieści pięć lat życia; przynajmniej od pięciu lat być kapłanem; posiadać doktorat lub przynajmniej licencjat z Pisma Świętego, teologii lub prawa kanonicznego, uzyskany w instytucie studiów wyższych, uznanym przez Stolicę Apostolską, bądź być przynajmniej prawdziwie biegłym w tych dyscyplinach.