147
Benedykt IX
(Teofilatto
di Tuscolo)
1032-1045
Teofilatto di Tuscolo
- 21 października 1032 – wrzesień 1044 / styczeń 1045
- 10 marca – 1 maja 1045;
- 8 listopada 1047 – 16 / 17 lipca 1048
RZYMIANIN
Teofilatto di Tuscolo, był synem hrabiego Alberyka III i bratankiem papieży Benedykta VIII i Jana XIX. Został wybrany na papieża dzięki poparciu swego ojca księcia Rzymu. W chwili wyboru był osobą świecką, przybrał imię Benedykt IX. Pontyfikat Benedykta IX przebiegał w trzech etapach.
Benedykt IX był jedynym papieżem w dziejach Kościoła, który sprawował swój urząd przez trzy odrębne etapy czasu.
Pierwsze 12 lat pontyfikatu Benedykta IX przebigało w sposób budzący wiele kontrowersji pod względem moralnym i społecznym. Przeprowadził pozytywne zmiany w kurii rzymskiej zmierzające ku centralizacji ale godził się na ingerencję cesarza w sprawy kościelne – cezaropapizm. Niezadowolenie z rządów Benedykta IX i panującej rodziny Tusculum doprowadziło do wygnania papieża z miasta. Na miejsce przepędzonego Benedykta IX wybrano bp. Jana z Sabiny, papieża Sylwestra III. Benedykt IX nie został formalnie deponowany dlatego skskomunikował Sylwestra III i powrócił do Rzymu na czele wojsk niemieckich w marcu 1045r., wypędził Sylewstra III i sam objął Lateran. Opozycja przeciwko Benedyktowi IX była jednak tak silna, że musiał abdykować ponownie. 1 maja 1045r. Benedykt IX sprzedał swój urząd – stało się to po raz pierwszy w dziejach Kościoła – Giovanniemu Grazianowi, swemu ojcu chrzestnemu, który przybrał imię Grzegorz VI.
Benedykt IX nadal uważał się za prawowitego papieża. Benedykt IX, Sylwester III oraz Grzegorz VI zostali wezwani przed synod w Sutri 20 grudnia 1046r. Synod tenogłosił depozycję Sylwestra III i Grzegorza IV, a synod laterański w trzy dni później orzekł depozycję Benedykta IX. Na rozkaz króla Niemiec Henryka III (1039 – 1046) na papieża wybrano Suitgera z Bambergu, który przybrał imię Klemens II. Po śmierci Klemensa II, Benedykt IX jeszcze raz zasiadł na Stolicy Piotrowej. Margrabia Bonifacy z Toskanni, działając na rozkaz cesarza, wypędził Benedykta IX z Rzymu i wprowadził na tron papieski Poppona z Brixen, który przyjął imię Damazy II. Benedykt IX ciągle rościł pretensje do urzędu papieskiego i występował przeciwko Damazemu II, a po jego śmierci przeciwko następnemu papieżowi, Leonowi IX. Synod laterański w kwietniu 1049r. nałożył na Benedykta IX ekskomunikę.
Za pontyfikatu Benedykta IX Polskę najechali Czesi, którzy zrabowali relikwie św. Wojciecha. W 1039r. papież zdjął z księcia czeskiego Brzetysława I, klątwę za kradzież relikwii św. Wojciecha w Gnieźnie i udzielił także dyspensy od ślubów zakonnych Karolowi Mnichowi, późniejszemu księciu polskiemu Kazimierzowi I Odnowicielowi (1038 – 1058). Od Benedykta IX papieże posługują się własnym herbem.
Papież Benedykt IX resztę życia spędził w klasztorze w Grottaferrata koło Rzymu, gdzie zmarł na przełomie 1055 / 56r.