60
537-555
29 marca 537 – 7 czerwca 555
Rzymianin
Wigiliusz urodzony około 500 r., pochodził z rodziny arystokratycznej, był synem Jana, konsula i prefekta pretorianów za czasów Teodoryka Wielkiego. (493 – 526) Wigiliusz był diakonem rzymskim. Papież Bonifacy II wyznaczył Wigiliusza na swego następcę na synodzie rzymskim w 531 r., wkrótce jednak musiał tę kandydaturę wycofać wskutek sprzeciwu duchowieństwa i senatu rzymskiego. Wigiliusz od 533 r. był apokryzjariuszem papieskim na dworze cesarskim w Konstantynopolu.
Cesarzowa Teodora żona Justyniana I zawarła z Wigiliuszem tajny układ. Cesarzowa zapewni mu tron papieski, a on uzna za nieważny sobór chalcedoński i przywróci urząd patriarsze Antymosowi, monofizytowi. Wigiliusz powrócił do Rzymu z ciałem papieża Agapita I zmarłego w Konstantynopolu. Przywiózł też rozkaz cesarzowej Teodory do generała Belizariusza, wodza wojsk cesarskich, dotyczący usunięcia papieża Sylweriusza, wybranego przy poparciu ostrogockiego króla Italii Teodahada (534 – 536). Gdy Belizariusz zdetronizował Sylweriusza wprowadził na stolicę biskupią Rzymu Wigiliusza. Po zrzeczeniu się przez Sylweriusza godności papieskiej i jego śmierci, Wigiliusz został powszechnie uznany za prawowitego papieża.
Papież Wigiliusz zatwierdził postanowienia IV Soboru Powszechngo w Chalcedonie (451) i uważał Rzym za pierwszą stolicę w sprawach wiary. Zaakceptował dogmatyczny edykt cesarza Justyniana potępiający naukę i osobę Orygenesa (185-254). Justynian I wydał następny edykt cesarski potępiajacy Trzy Rozdziały, to znaczy zbiór pism Teodora z Mopsuestii (428), niektóre pisma Teodoreta z Cypru (465) i Ibasa z Edessy (457), zwolenników chrystologii. Edykt cesarski przyjęto powszechnie na Wschodzie, ale na Zachodzie odmówiono jego akceptacji. Cesarz Justynian I w celu wymuszenia uznania swego edyktu na Zachodzie posłał do Wiecznego Miasta wysłannika, który aresztował papieża i wywiózł go do Katanii na Sycylii. Z Sycylii przewieziono Wigiliusza do Konstantynopola gdzie spędził osiem lat. Po podpisaniu porozumień z cesarzem Justynianem I papież Wigiliusz powrócił do Rzymu. Postępowanie papieża uznano za zdradę Kościoła. Papież Wigiliusz ciągle niepokojony, obawiając się o swoje życie zdecydował się na ucieczkę przez Bosfor do Chalcedonu.
Cesarz zwołał do Konstantynopola V Sobór Powszechny. Sobór potępił Trzy Rozdziały. Papież odmówił uznania decyzji soboru, za co został umieszczony w areszcie domowym. Doradcy Wigiliusza zostali wtrąceni do więzienia, oporni biskupi złożeni z urzędników i skazani na wygnanie. Po wielomiesięcznych naciskach papież Wigiliusz 23 lutego 554 r. ostatecznie poparł decyzje soboru. Papież został uwolniony z aresztu i pozwolono mu na powrót do Rzymu.
Wigiliusz zmarł w czasie podróży w Syrakuzach. Został pochowany w Rzymie w kościele S. Marcello przy Via Salaria.