37
Św. Damazy I
366-384
gr. damdo - ujarzmiam, oswajam; oswojony, ujarzmiony, łagodny
1 października 366 – 11 grudnia 384
RZYMIANIN
Damazy urodzony ok. 305 r. w Rzymie był synem Antoniusza pochodzenia hiszpańskiego. Za pontyfikatu Liberiusza był diakonem i prezbiterem i wraz z nim udał się na wygnanie. Po powrocie do Rzymu Damazy poparł antypapieża Feliksa II.
Śmierć Liberiusza spowodowała krwawe zmagania o godność papieską.
Grupa zwolenników Liberiusza zgromadziła się w bazylice Juliańskiej wybierając i konsekrując – diakona Ursyna. Większość kapłanów i laikatu, opowiedziała się za Damazym. Doszło do krwawych walk, Damazy zajął bazylikę na Lateranie i został konsekrowany.
Synod rzymski zwołany w 378 r. zwrócił się z prośbą do cesarza Gracjana (375 – 383) by państwo udzieliło pomocy biskupom w wykonywaniu wyroków kościelnych w Rzymie i Italii. Cesarz wyraził zgodę oraz uznał zwierzchność sądowniczą biskupa Rzymu i odpowiedzialność biskupów tylko przed kolegium biskupów, a nie przed władzą świecką.
Dekret cesarski nie uwolnił jednak papieża od jurysdykcji cesarza w przypadku przestępstw kryminalnych. Synod wypowiedział się za wolnym wyborem papieża, z tym że cesarz zastrzegł sobie prawo zatwierdzania wyboru. Damazy I był pierwszym papieżem, który nazwał biskupstwo rzymskie Stolicą Apostolską. Rozwinął kancelarię papieską i przeprowadził reformy w liturgii – za jego pontyfikatu łacina stała się głównym językiem liturgii rzymskiej. Zlecił Hieronimowi rewizję łacińskiego tekstu Pisma św. i ustalenie kanonu ksiąg biblijnych. Hieronim przez trzydzieści lat pracował nad łacińskim tłumaczeniem Pisma św. Biblia zw. Wulgatą, stała się urzędowym tekstem Kościoła. Damazy I doprowadził do ogłoszenia edyktu Gracjana 28 lutego 380 r., który według nicejskiego wyznania wiary uczynił chrześcijaństwo religią państwową. Równocześnie cesarze zwalczali kulty pogańskie.
Sobór w Konstantynopolu – II Sobór Powszechny, postanowił, że biskup Konstantynopola jako stolicy cesarskiej posiada pierwszeństwo honorowe (bez jurysdykcji) zaraz po biskupie Rzymu, ponieważ Konstantynopol jest „Nowym Rzymem”. Damazy I nie zaakceptował postanowień soboru. Synod rzymski w 382 r. ogłosił oficjalnie prymat biskupa Rzymu, opierając się na prawie sukcesji począwszy od św. Piotra.
Rozpoczął działalność Zakon Bazylianów założony przez św. Bazylego Wielkiego (331 – 379).
Damazy I zmarł 11 grudnia 384 r.w Rzymie i został pochowany początkowo w kościele przez siebie zbudowanym przy Via Ardeatina a następnie jego szczątki przeniesiono do kościoła S.Lorenzo in Damaso.
Kościół czci Damazego jako świętego w liturgii 11 grudnia.
W IKONOGRAFII św. Damazy przedstawiany jest w ornacie, z tiarą i pastorałem. Czasami jako papież spoczywający na tronie. Jego atrybutami są: książka, pastorał i pierścień z diamentem, będącym aluzją do jego imienia - „adamas" (diament).