21
Św. Korneliusz
251-253
lać. pochodzący z rodu Cornelia; cormu - róg
marzec 251 – czerwiec 253
Korneliusz był synem Kastjusza z rodu Cornelia. Został wybrany na papieża dopiero w rok po śmierci fabiana ze względu na prześladowania przez cesarza Decjusza. W tym okresie zarządzali Kościołem wspólnie duchowni, których rzecznikiem był prezbiter Nowacjan. Gdy prześladowania ustały, wybór większości padł na Korneliusza, a nie jak się spodziewał Nowacjan na niego. Mniejszość gminy ogłosiła w tym czasie papieżem Nowacjana. Między papieżem Korneliuszem a antypapieżem Nowacjanem odżyła dyskusja na temat pokuty ludzi „upadłych”, lapsi. Synod rzymski w 251 potępił Nowacjana i wyłączył go ze wspólnoty kościelnej.
Po raz pierwszy w historii Kościoła, Korneliusz wymienił wszystkie stopnie duchowieństwa rzymskiego. Kościół w Rzymie liczył :
- 46 kapłanów
- 7 diakonów
- 7 subdiakonów
- 42 akolitów
- 52 egzorcystów
- lektorów
- ostiariuszy
Gmina chrześcijańska w Rzymie liczyła wówczas, jak się przypuszcza, ok. 10 tysięcy wiernych.
Po 12-letnim pontyfikacie, Korneliusz został zesłany przez cesarza Trebonaniusa Gallusa do Rzymu i pochowano w krypcie S. Lucina w katakumbach św. Kaliksta.
Napis na grobie Koreneliusza jest pierwszym epitafium papieskim napisanym po łacinie.
Kościół czci Korneliusza jako świętego w liturgii 16 września.
W IKONOGRAFII św. Korneliusz przedstawiany jest w stroju papieskim z paliuszem, czasami w tiarze. Jego atrybutami są: korona w ręku, gałązka palmowa, miecz, róg, tiara.